حەسەن توڕان: هێزی قەڵغانی کەرکووک لە قوربانیدانی تورکمانەکانەوە لەدایک بووە

حەسەن توران سەرۆکی بەرەی تورکمانی عێراقی لە مەراسیمی پیرۆزبایی جەژنی ڕەمەزان کە ڕۆژی سێشەممە 1ی نیسانی 2025 لە شاری کەرکووک بەڕێوەچوو، لێدوانی گرنگی دا، لە مەراسیمەکەدا کە سەرکردە سیاسییەکانی تورکمان و ڕابەرانی بیروڕای و ڕێکخراوە ناحکومییەکان و زۆرێک لە میوانان ئامادەی بوون، توران پەیامی توندی لە دژی ئەو سیاسەتە ئیستسنایانەی خستەڕوو کە گەلی تورکمان ملکەچی بوون.

توران لە وتارەکەیدا ئاماژەی بەوەدا کە هەڵمەتە بەدخوازراوەکان دژی بەرەی تورکمانی عێراقی ئامانجیان شکاندنی ئیرادەی گەلی تورکمان و لاوازکردنی ڕۆڵی ئەوان لە بواری سیاسیدایە. توران لە بەرامبەر ئەو پلانانە هەڵوێستێکی ڕوونی گرتەبەر و وتی، "کەمپینەکان دژی بەرەی تورکمانی عێراقی دەیانەوێت تورکمانەکان لاواز بکەن و ئیرادەیان بشکێنن. لەگەڵ ئەوەشدا ڕێگە بەو پلانانە نادەین، هەرگیز ڕێگە نادەین واقیعێکی نوێ بەسەرماندا بسەپێندرێت".

توران سەرنجی بۆ ناسنامەی کەرکووک ڕاکێشا، وتی "کەرکووک تورکمانە و بە تورکمان دەمێنێتەوە، ئەمەش بە دەسەڵاتی گەنجانی تورکمان دەکرێت"، جەختیشی لەوە کردەوە کە گەنجانی تورکمان زامنی بوونن لە ناوچەکەدا.

توران بە ئاماژەکردن بە پرسی ئەمنی لە وتارەکەیدا وەبیری هێنایەوە کە تورکمانەکان دوای کشانەوەی سوپای عێراق لە ناوچەکە لە ساڵی 2014 هێزی بەرگری خۆیان پێکهێنا، بە ئاماژەدان بە گرنگی هێزی قەڵغانی کەرکووک کە بە قوربانیدانی گەلی تورکمان دامەزرا، وتی، "کاتێک سوپای عێراق کشایەوە و لە ساڵی 2014دا ئێمەی بە تەنیا جێهێشت، منداڵانی گوندەکانی تورکمان بە خوێنی خۆیان بەرخۆدانیان کرد.

توران بە ئاماژەدان بەوەی کە ئەو هێزانە نەک تەنها شەڕی داعش بەڵکو شەری ڕێکخراوی تیرۆریستی پەکەکەش دەکەن، سەرنجی بۆ ئەو زیانانەش ڕاکێشا کە قەڵغانی کەرکوک تووشی بووە. ناوبراو جەختی لە خەباتی تورکمانی کردەوە و وتی: "ئەو هێزانە لە دژی داش و پەکەکە شەڕیان کرد، یەکەم خوێنی ڕژانی 'ئۆپەراسیۆنەکانی دڵنیابوون لە سەروەری یاسا' لە کەرکووک، هی شەهید ئینایەت کومبێتلی، قارەمانی قەڵغانی کەرکووک بوو".

توران لە دەربڕینی ڕەخنەی خۆی لە ئیدارەی خۆجێیی کەرکووک، ئاماژەی بەوەدا کە ئیدارەیەک کە تورکمانەکان بەدەر بکات، ناتوانێت ڕەوا بێت. وتیشی:"حکومەتی هۆتێل ڕەشید لە کەرکووک ناشەرعییە، چونکە تورکمانەکانی بەدەرکردووە، هەر حکومەتێک نوێنەری ڕاستەقینەی ئێمەی تێدا نەبێت، بۆ ئێمە شەرعی نییە".

توران هەروەها ئاماژەی بەوەدا کە هێزی قەڵغانی کەرکووک بە هاوکاری حەشدی شەعبی و هێزە ئەمنییەکان ئاسایشی ناوچە تورکمانییەکان مسۆگەر دەکات و ئەم هێزەش ڕۆڵی سەرەکی دەگێڕێت لە پاراستنی ناسنامەی تورکمانی. وتیشی: هێزی قەڵغانی کەرکووک هێڵی یەکەمی بەرگرییە لە خاک و ناسنامەی تورکمان، نابێت کەس هەوڵی سیاسەتکردن لەسەر بنەمای قوربانیدانی ئەو هێزانە بدات، هەرگیز ڕێگە بەم کارە نادەین.

توران لە کۆتایی قسەکانیدا بۆ گەنجانی تورکمان ڕایگەیاند کە بەرەی تورکمانی عێراقی نوێنەری ڕەوای گەلی تورکمانە و ئەم دامەزراوەیە بەردەوام دەبێت لە بەرگریکردن لە داواکارییەکانی خەڵک. وتیشی: "تورکمانی کەرکووک لەسەر شانی ئێوە دەمێنێتەوە، بەرەی تورکمانی عێراق دامەزراوەی ڕەوای گەلی تورکمانە و بەرگریکاری سەرسەختی داخوازییەکانیانە".